اݨ لکھت ٻولی دے ادیبیں دا مسئلہ

[An excerpt of the book, “Fida Hussain Gaadi (1994) Siraiki Culture, Siraiki Lok Saanjh, Multan]

اَݨ لکھت ٻولی دے ادیبیں دا مسئلہ

ساݙے ٹھوس تجربے ہک خاص ذہنی عمل وچوں گزر کے اساکوں مجرد تصور اَتے خیال ݙیندن۔ اَساں اُنہیں تصورات اَتے خیالیں کوں لفظ ݙیندے ہئیں  اَتے انسان لفظیں وچ سوچیندے۔ جے ٻولݨ والے لفظیں وچ نہ لکھیا پڑھیا ونڄے تاں ادیب دی شخصیت ونڈیج ویندی ہے ۔ جے او ماء ٻولی وچ لکھدے تاں لکھت آلی ٻولی دے لفظ اَتے اُنہیں دے تعلق نا ل ڳنڈھیے تصور اَتے خیال وی ذہن وچ آ ویندن اَتے جے او ماء ٻولی کنوں اَنج لکھت پڑھت آلی ٻولی وچ لکھدے تاں ٻولݨ آلی ٻولی دے لفظ نال ڳنڈھے تصور اَتے خیال ذہن وچ آ ویندن۔

ݙوجھی ڳالھ اے تھیندی ہے جو جیڑھی ٻولی لکھت پڑھت وچ نئیں آندی اوندا ادیب آوݨ آلیں نسلیں تئیں نئیں پُڄدا۔ ادبی روایت دا تسلسل تُرٹ ویندے۔ ادب اَتے زبان وچ ترقی نئیں تھیندی، ٻاہروں دے لفظیں دا سہارا گھنݨاں پوندے۔ ٻاہروں دے لفظیں دی موسیقی اَتے ماء ٻولی دے لفظیں دی موسیقی وچ تال میل ٻہوں دیر نال بݨدے۔ ایں واسطے ہک دور دےلکھتیں وچ غیر ہموراگی اَتے اُچ جھک آ ویندے۔ اُوں تحریر وچ ٻولی دا  اصل رَچاؤ نئیں آندا ۔ ٻولݨ آلی زبان کلہی نظمی سرمائے تائیں محدود تھی کے رہ ویندی ہے اَتے ایں نظمی سرمائے وچ وی روایت دا تسلسل نئیں ہوندا ۔ نویں تقاضیں واسطے شاعری سانچے (Poetic Pattern)نئیں ہوندے نہ اِی اِنہیں سانچیں دا اِرتقاء تھیندے۔ ایں کنیں وَدھ اے ہے جو شاعر ٻنھیں ٻولیں دے ترقی یافتہ شاعریں، سانچیں اَتے ڈِکشن وچ شاعری پڑھدا راہندے ۔ایں واسطے لکھی نہ ونڄݨ آلی اپݨی ماء ٻولی وچ اظہار دیاں ٻہوں مشکلاں آ ویندین۔